BAVURU TARHE ARV SPONSORLAR LETM
ENGLISH 
 GSTERM ZELGES
 GSTERM BLGLER
 PROGRAM
 BLET SATI ve
 REZERVASYON
 FLM GSTER YER ve
 SAATLER DZN
 2003 DLLER
 2003 BASIN BLTENLER

JOHN CASSAVETES
BAHRAM BAYZA
WERNER HERZOG &
KLAUS KINSKI

MER KAVUR
KEN RUSSELL
MARCO FERRERI

 
Arkadana GnderYazc Uygun Sayfa BAHRAM BAYZA

1938 ylnda Tahran'da dodu. ran sinemasnn 1960'l yllardaki nc kolunun geriye kalan ustalarndan biridir. Edebiyat, tiyatro ve sinema alanlarnda kendi kendini yetitirmi bir sanat olarak tannr. Sanat dnyasyla ok gen yata tanmt. Orta renimi srasnda iki tarih oyun yazd ki, daha sonra tiyatro oyunlar tercih ettii yazm kulvar olacakt. lk sinema deneyimlerini 8mm.'lik filmlerle edindi. Daha sonra Tahran niversitesi'ne girdi, ama okuduu konuya ilgi duymad iin okulu bitirmedi. ran tiyatrosu ve epik edebiyat zerine aratrmalar yapmaya o sralarda balad. 21 yanda, ran geleneksel oyunlar "ahname" ve "Taziye" zerinde kapsaml bir aratrma yapt. slam ncesi tarihi de inceledi ve ran resmine aina oldu. Hayatnn daha sonraki on yln, eitli yaynlarda Dou Sanat ve ran Tiyatrosu zerine yazlar yazmaya adad. Daha sonraki kitaplarndan birinin konusu olacak sinema hakknda da hayli yaz yazd. Bayzai, bayaptlarnn bazlarn bu sralarda kaleme ald: "The Eight Voyage of Sinbad / Sinbad'n Sekiz Seyahati", "Banquet / Ziyafet", "Serpent King / Ylan Kral", "Dolls / Bebekler", "Story of the Hidden Moon / Sakl Ayn Hikyesi" ve daha niceleri. Kukla oyunlarndan tanesi, 1962'de Tahran'da sahnelendi. Bunu, ran'da imdiye kadar yazlm en iyi oyunlardan biri olan, ok vg kazanm "ampiyon Ekber lr" izledi. 1968'de, tartmal ran Yazarlar Birlii'ne ilk katlanlardan biri oldu.

Bayzai'nin ran'da sinema ve tiyatronun gelimesine hatr saylr bir katks vardr. Poplerliine ve bilgisine ramen, ne devrimden nce ne de sonra, asla hkmet garantisi salamay baaramamtr. Aradan 20 yl akn bir sre gemesine karn, devrimden sonraki filmleri "Cherikeye Tara / Tara'nn Balad" ya da "Tara, Bir Dii Gerilla" (1978, gsterime girmedi) ve "Marge Yazdgerd / Yazdgerd'in lm" (1980, gsterime girmedi), hl ran'da gsterim izni alamamtr. Her iki film de, o sralar ran sinema endstrisinde uygulanan slam kurallara uymadklar gerekesiyle rafa kaldrlmt. "Bashu, Gharibeh Kouchak / Kk Gariban Bashu" (1986, 1989'da gsterime girdi), rafa kaldrlan nc filmi olacakt, ama ran-Irak savann bitiminden sonra nihayet gsterim izni ald. 1988'de "Shayad Vaghdi Digar / Belki Bir Baka Vakit"i yapt. Bir sonraki filmi "Mosaferan / Misafirler" (1992), sansr 30 dakikasn kestikten sonra dpedz mahvedildi. Bu olaydan sonra, Bayzai yllarca film yapmad. Bu dnemde Shahram Assadi'nin "Ruz-e vagh'e / Olay Gn"nn ve Rafi Pitts'in filmi "Fasle Panjom / Beinci Mevsim"in (1996) senaryolarn yazd ve Ebrahim Hatami'nin filmi "Borje Minoo / Minoo Kulesi"ni (1996) kurgulad. Bayzai suskunluunu, yedi blmden oluan grup almas "Goftegoo Ba Baad / Ki ykleri"yle (1999) yedi yl sonra bozdu. Bunu son filmi "Sagkoshi / lgn Kpekleri ldrmek" (2001) izledi.

ranl ynetmenler iinde, Batl izleyicilere belki de en yakn olan, Bahram Bayzai'dir. Bir yk anlatma ustas olan Bayzai (ran'n en iyi senaristlerinden biri saylr), zellikle kadnlarn sorunlarn ileme konusunda hassasiyet gsterir. Yetkililerle ba hep fena halde dertte olmutur. Bayzai festival sahnesine, 1970'li yllarda "Ragbar / Sanak" (1971), "Gharibe va Meh / Yabanc ve Sis" (1973) ve "Kalaagh / Karga" (1977) ile kt. Devrimden sonra yapt iki film, ran'da gsterime giremeyecek kadar sivri bulunmulard. Cannes'da gsterilen "Tara'nn Balad", ran tarihinde kadnn yerini sorgular. Kaybolan bir kral hakknda yazlm kendi oyunundan ektii "Yazdgerd'in lm" ise, sansrclerin kafasn kartrmt.